Bosgarren jaia gagoz

Hasteko zorian

Aurten elkartzen gara

Artia herrian

Edozer baino lehen

Ondo etorri danok

Ondo pasatu daigun

Alkartu garenok

Ai zapotxin

Ez dago zer egin

Eskola bako herri txikiekin

Nerbioekin dardar

Gu gagoz artega

Jai antolatzailea

Delako Arteaga

Honelako egunak 

Nahi doguz gehiago

Eskolatik kanpo ta

Klase gutxiago

Ai zapotxin…

Mundakako lagunak 

Hurbildu dira gaur

Muxika ta Uzelai

Artian hainbat haur

Hitz egiterakoan 

Hor dago ahoa

Guk abestuko dogu

Hor doa bertsoa

Ai zapotxin…

Gu Busturialdeko 

Ikasleak gara

Urte honetan goaz

Montorre eskolara

Montorrek prestatu du

Jai bat nahiko gatza

Denok egingo dugu

Kanta eta dantza

Ai zapotxin…

Eskola eguna da

Ez goaz gelara

Neska-mutilak gaur

Jolas eta algara

Ondo egongo gara gu

Zuekin batera

Ahalegindu gaitezen

Ondo pasatzera

Kantuan eman zioten, beraz,  hasiera Busturialdeko eskola txikien V. jaiari. Busturialdean lau eskolek dute “eskola txiki” izendapena: Mundakako Mundaka eskolak, Busturiko Uzelaik, Muxikako Urretxindorrak eta Gautegiz Arteagako Montorrek, hain zuzen. Jose Luis Bardón Montorre eskolako zuzendariak azaldu duenez, lau eskola horietako hezkuntza komunitateko kideek hainbat ekimen bateratu bultzatzen dituzte urtean zehar. Eta horietako bat da urtero egiten duten festa. 

Orotara, 300 ume baino gehiago dituzte lau eskoletan, eta hainbat ekintza antolatzen dituzte horiei zuzenduta. Bardónek azaldu duenez, ekintza horiek prestatzeko beharrezkoa da ikasleen adina kontuan hartzea, baita herri bakoitzak eskaintzen dituen aukerei egokitzea ere. “Hori aurrera eramateko irakasleen arteko koordinazioa da garrantzitsuena, baita zailena ere”.

Egiten dituzten ekimen horien guztien artean, Busturialdeko eskola txikiek elkarrekin antolatzen duten jaialdi horren garrantzia handia da. “Ezinbestekoa da gure eguneroko lana gizarteratzeko, baita gure herrietan dagoen bizitasuna nabarmentzeko ere”, dio Bardónek. Jaiaren garrantziaz jabetzeko “azken urteetan gure inguruan itxi diren eskoletako herriei begiratu besterik ez dago”, dio Montorre eskolako zuzendariak. Besteak beste, Arratzu, Belendiz, Santa Luzia, Axpe, Foru, Nabarniz, Sukarrieta, Ereño, Elantxobe, Ibarrangelu, Natxitua eta Ea geratu dira eskolarik gabe. Bardónen hitzetan, “eskolarik ez duen herriak, eguneroko bizitasunari dagokionez, asko galtzen du”. Horregatik, hauxe da beraien lelo nagusia: “Eskola txikiak zabalik, herri txikiak bizirik”. 

Egun osoko festa antolatzen dute urtero, eta egitaraua oso korapilatsua ez bada ere, gauza mordoa hartu behar izaten dute kontuan. Megafonia, publizitatea, pankartak, autobusak, trafiko arazoak, baimenak, egitaraua, eguraldia, otorduak, umeen adina… “Lana eskatzen du, baina merezi duelakoan gaude”. Bardónek azaldu duenez, urtero ia egitarau bertsua antolatzen dute. Lehenik eta behin, umeei harrera egiten zaie eskolaka banatuta. Ondoren, adinaren arabera antolatuta eta eskola guztiak nahasturik egingo diren musika saioen entseguak egiten dituzte. Eguerdiaren bueltan izaten dira musika eta dantza saioak. Denbora libre apur baten ostean kalejiran joaten dira haurrak jolastokira, eta prestatutako jolasak amaitzean denok bazkaltzera. Arratsaldean denbora izaten dute nork bere olgeta edo solasaldiak egiteko. “Jaiari amaiera emateko biribilketa egiten dute urtero, Bernardo Atxagak, bereziki, eskola txikietarako idatzi zuen kantuarekin eta guk asmatutako bertso batekin”, dio Bardónek. Ondoren, lekukoa pasatzen diote hurrengo eskolari. “Dagoeneko badugu datorren ikasturterako antolatzailea, Muxikako Urretxindorra eskola; soka ez da eten, eta segi dezala urte askoan”, amaitu du Bardónek.

Aurten ondorengo bertsoekin joan da lekukoa Arteagatik Muxikara:

Urretxindorran hasi genuen

erronka honen afera

gero Mundakan, baita Busturin

izan genuen bilera

ta azkenean etorri gara

herriko eskuin aldera

ba  Montorreko topagunetik

bidearen hasiera,

poztasun handiz berriro ere

txanda Urretxindorrera

(Mutil koxkor bat)

Gure eskoletan dugu

hainbat oztopo ta traba

berrikuntzaren  aldetik

orain txikiak ez gara

laurehun lagun Artian gaur

batu garelako zer ba?

elkarrekin lau eskola

hainbeste poza ta algara

gero ta hobeto gabiltz

elkarren ondoan hara

konturatu barik aurton

bosgarren urtean bada

ospatu gabe festa hau

inoiz ez dezagun laga

datorren urtean denok 

falta barik Muxikara

datorren urtean denok

falta barik Muxikara 

(Habanera)